Iedereen houdt van een mooie tuin om van te genieten, maar niet iedereen kan het opbrengen om vele uren aan het onderhoud van de tuin te besteden. In dit artikel hebben we een aantal tips verzameld over het aanleggen van een onderhoudsarme tuin.
Het overzicht behouden
Maak een overzichtelijk tuinplan bij het aanleggen van je tuin, waarbij je ervoor zorgt dat maximaal een derde bestaat uit verharde tuinpaden en terras en twee derden uit planten, kleine bomen en struiken. Door de tuin slim in te delen, kun je het onderhoud ervan ook beter plannen. Ga niet uit van het principe dat de tuin bestraten met paadjes en verharde delen ook minder onderhoud vraagt. Hou er rekening mee dat tegels, tropische houtsoorten zoals bankirai en andere types van bestrating tegen mossen en groene aanslag moeten behandeld worden. Doe je dit niet, dan kunnen de paadjes en terrassen gevaarlijk glad worden.
Kies voor groenblijvende planten
Groenblijvende struiken, heesters en hagen vermijden dat je grote ladingen afgevallen bladeren moet bijeenharken eens het herfstseizoen zijn intrede doet. Bladeren opruimen vraagt heel wat tijd en vergt tegelijk ook een grote fysieke inspanning. Bijkomend voordeel is het feit dat je ook in de winter nog van al dat groen in je tuin kan genieten. Een dichtgegroeide klimopplant (Hedera Helix) zal veel meer privacy bieden dan een haagbeuk (Carpinus betulus) bijvoorbeeld en zorgt voor tal van schuilmogelijkheden voor vogels, egels en andere nuttige diertjes voor je tuin.
Kies voor groepjes planten
Het is veel eenvoudiger om een cluster van dezelfde planten te onderhouden, dan solitaire planten te verzorgen. Het combineren van de verschillende groepjes planten kan een speels effect geven, maar tegelijk ook een strak geheel van je tuin maken. Afhankelijk van de planten die je kiest creëer je een totaal andere look voor je tuin. Interessante planten die zich perfect lenen voor het maken van groepjes planten in de onderhoudsarme tuin zijn: Ooievaarsbek (Geranium Macrorrhizum Ingwersen), Schoenlappersplant (Bergenia cordifolia) en hosta’s. Ga bij de diverse soorten eerst na waar ze het best gedijen, bijvoorbeeld in de schaduw of net in de volle zon, en plaats deze in clusters bij elkaar.
Probeer om bloempotten en sierelementen te vermijden
Bloempotten op het terras, sierlijk gevulde bloembakken op de vensterbanken, een grappige tuinkabouter aan de rand van de vijver, … stuk voor stuk elegante elementen die een tuin zullen opvrolijken en kleur zullen geven. Maar… deze elementen vragen de nodige tijd en onderhoud. Op warme zomerdagen moet je rekening houden met een dagelijks rondje water geven. Ook is het nodig om voeding bij te geven opdat je bloemen langer mooi zouden blijven en uitbundiger zouden bloeien. Ook de sierelementen die je in de tuin plaatst moet je blijvend onderhouden. De vrolijke kleuren van de tuinkabouter zullen misschien nu en dan bijgewerkt moeten worden. Er zal een moslaagje groeien op de Romeinse vaas die je onder de treurwilg hebt gelegd, enzovoort. Beperk het onderhoud daarom tot een minimum door weinig bloempotten en sierelementen in de onderhoudsarme tuin aan te brengen.
Kies voor vaste planten in je tuin
Eenjarigen, dit zijn bloemen en planten die slechts één jaar bloeien en na de winter niet meer terugkomen, zijn niet interessant voor de onderhoudsarme tuin. Kies voor vaste planten, die jaar na jaar terug de kop opsteken en het hele seizoen de tuin van bloemen en groen voorzien. Je bespaart enorm veel tijd wanneer je kiest voor vaste planten, omdat je geen tijd moet besteden aan plantgoed of zaad kopen, planten of zaaien en opkweken. Extra tijd kun je besparen door te kiezen voor vaste planten die een minimum aan onderhoud vragen. Mooie voorbeelden hiervan zijn: Hertshooi (Hypericum hidcote) en Zonnehoed (Echinacea purpurea). Vrouwenmantel (Alchemilla mollis) bloeit in grote trossen groengele bloemen. Het uitknijpen van de bloemen zorgt ervoor dat de plant een tweede keer bloeit.
Bodembedekkers gebruiken als strijd tegen het onkruid
Door bodembedekkers in de onderhoudsarme tuin te planten zal je vermijden dat onkruid de kans krijgt om zich snel uit te breiden. Het is nu eenmaal zo dat een kale bodem graag bedekt wil worden met planten. Zet je zelf geen planten, dan zal onkruid de kale plek al snel overwoekeren. Na het planten van bodembedekkers zal je toch een tijdje onkruid moeten wieden. Pas als de bodembedekkers volledig dichtgegroeid zijn, mag je dit taakje van je to do lijstje schrappen. Goed mulchen tussen de pas aangeplante bodembedekkers kan ook al heel wat wiedwerk vermijden. Het zal voorkomen dat de aarde uitdroogt en tegelijk verhinderen dat onkruid begint te kiemen. Je kan divers materiaal gebruiken om te mulchen: compost, bladeren, gesnipperde takjes en houtsnippers, stro, boomschors, … Grasmaaisel kan ook gebruikt worden, maar leg de mulchlaag dan niet te dik zodat het gras niet kan gaan rotten.
Bodembedekkers bestaan in tal van kleuren en bloeiwijzen. Er zijn soorten die tijdens de wintermaanden verdwijnen en pas in de lente terug boven de grond verschijnen en er zijn ook soorten die winterhard zijn en dus ook tijdens de winter groen blijven. Vaak gekozen bodembedekkers zijn: Ooievaarsbek (Geranium sanguineum), Kleine maagdenpalm (Vinca minor) en Schaduwkruid (Pachysandra terminalis). Let wel op met het uitplanten van sterk woekerende planten zoals Lievevrouwebedstro (Asperula odorata) en bosaardbei (Fragaria vesca). In een mum van tijd staat je hele tuin vol met deze planten en kun je ze nog met moeite onder controle houden. Hun voordeel van op snelle tijd een groot stuk bodem te laten begroeien zal al snel ontaarden in een zee van planten waar je ontzettend veel tijd zal moeten insteken om ze te bedwingen. En laat dat net datgene zijn wat we in een onderhoudsarme tuin willen vermijden.
4 dingen om te vermijden in een onderhoudsarme tuin
Een vijver of een poel in de tuin
Het is heel mooi, zo’n idyllische poel of een strakke vijver in de tuin, maar het vraagt helaas handenvol werk om te onderhouden. Je moet het water regelmatig behandelen tegen algen bijvoorbeeld, de bladeren die van de bomen in de buurt zijn gevallen moeten uit de vijver worden geschept, vissen die in de vijver huizen moeten worden gevoerd, …
Wil je toch het voordeel dat een vijver biedt door insecten, bijen en vlinders aan te trekken? Kies dan voor een grote waterschaal of een klein vijverpartijtje, maar hou er rekening mee dat ook deze elementen onderhoud vragen.
Voegen
Voegen! Wellicht een van de meest gehate elementen in een tuin. En al zeker in een tuin waar je zo min mogelijk werk wil aan hebben. Vermijd sowieso al te veel bestrating en kijk ook hoe je de voegen in deze bestrating kan voorkomen door bijvoorbeeld grotere tegels te gebruiken. Onkruid zal al snel tussen de voegen de kop opsteken. Meestal zijn dit bovendien planten met diepe wortels, zoals bijvoorbeeld Paardenbloem (Taraxacum officinale) waar je moeilijk bij kan om de gehele plant te verwijderen.
Een mogelijke oplossing kan zijn om een bodembedekker in de voegen te planten. Hiervoor zijn echter alleen voegen van een aantal centimeter breed geschikt en ook het soort bodembedekker is moeilijker te bepalen. Kruiptijm (Thymus praecox) wordt hiervoor vaak gebruikt, alsook slaapkamergeluk (Soleirolia soleirolii). Leuk is ook om voor Corsicaanse munt (Mentha requienii) te kiezen om tussen de tegels te planten. Wanneer je over het pad loopt, komt je een aangename frisse muntgeur tegemoet.
Gras en gazon
Een gazon lijkt misschien onderhoudsvrij, want je hoeft niet te wieden zoals in de border, maar een gazon onderhouden vraagt heel veel werk. Er moet minstens één keer per week gemaaid worden, graskanten moet je regelmatig bijwerken en ook zullen planten als klaver (Trifolium) en Paardenbloem (Taraxacum officinale) al snel tussen de grassprietjes te zien zijn. Regelmatig verticuteren is hiervoor de oplossing, maar dit vraagt uiteraard tijd en ook het nodige materiaal.
Snoeiwerk
Bomen of sierheesters die in een bepaalde vorm gesnoeid worden betekenen een mooi decoratief element voor een tuin. Helaas vraagt snoeien tijd én expertise. Een plant verkeerd snoeien kan er toe leiden dat de plant het niet overleefd. Een alternatief kan zijn om te kiezen voor klimplanten in plaats van planten die (minder) moeten geleid of gesnoeid worden.
Klimopvarianten (Hedera) en ook wilde wingerd (Parthenocissus quinquefolia) kun je met een gerust hard hun gang laten gaan, zij zullen hun weg langs de muur of het scherm wel vinden. Andere klimplanten zoals Clematis moeten nu en dan wat opgebonden en bijgestuurd worden, maar vergen nog steeds een minimum aan onderhoud.