Ben je fan van hazelnoten voor in yoghurt, om te verwerken in granola of gewoon zo als tussendoortje? Wat dacht je van verse hazelnoten, gewoon uit de tuin? Een hazelaar is een ideale boom voor in je tuin. De boom behoort tot de berkenfamilie, zorgt voor lekkere hazelnoten en voor een mooie, groene tuin.
Voor de ideale oogst van hazelnoten, kan je de hazelaar best op een specifieke manier verzorgen. Daarnaast is regelmatig snoeien een must om de gezondheid en de bloei van de hazelaar te bevorderen. Ontdek er alles over!
Essentiële gereedschappen voor het snoeien van een hazelaar
Een hazelaar snoeien, daar heb je verschillende soorten gereedschap voor nodig. De dunnere takken kan je heel precies snoeien met een snoeischaar of takkenschaar. Kies voor een snoeischaar met papegaaienbek en voor een takkenschaar met lange handvatten en ergonomische grepen voor meer grip. Zo hoef je zelf niet te veel kracht te zetten bij het snoeien van takken tot vijf centimeter.
Voor dikkere takken gebruik je best een zaag waarmee je met handmatige bewegingen de takken weghaalt. Je kan kiezen voor een boomzaag of takkenzaag, die beide goed in de hand liggen en relatief compact zijn. Dat betekent echter niet dat ze geen dikkere takken kunnen doorzagen.
Wil je een oudere hazelaar voor een groot deel terugsnoeien, dan kan je gebruikmaken van wat stevig snoeimateriaal. Denk bijvoorbeeld aan het snoeien met een kettingzaag. Let wel op, want een kettingzaag is gevaarlijk gereedschap waar je heel voorzichtig mee moet omspringen. Handschoenen, een veiligheidsbril en beschermende kledij zijn nodig om je eigen veiligheid te kunnen garanderen.
Ten slotte is een stevige ladder handig om de hogere takken weg te kunnen halen van de hazelaar.
De beste tijd om een hazelaar te snoeien
Wanneer kan je een hazelaar best snoeien? Het ideale snoeimoment bij bomen hangt af van de bloeitijd en van de periode waarin de vruchten rijpen. Een hazelaar bloeit in de lente, maar de vruchten kan je oogsten in september, oktober en november. Het is dus belangrijk om hiermee rekening te houden bij het snoeien van jouw hazelaar.
Het snoeien van de hazelaar doe je daarom best eind februari, na de winter en nog voor de lente weer begint. Zo snoei je na het oogstmoment en voor de volgende bloeiperiode, het beste van twee werelden dus!
Zie je tussendoor rond de voet van de boom of struik scheuten uit de grond komen? Deze mag je eender wanneer weghalen. Ze hebben geen nut voor de groei en bloei van jouw hazelaar, het enige wat ze kunnen doen is energie en voedingsstoffen wegnemen van de hazelaar.
Het belang van snoeien voor de gezondheid van een hazelaar
Het snoeien van een hazelaar is, net zoals bij andere bomen en struiken, nodig om de algemene gezondheid te behouden en om bloei te bevorderen. Na enkele jaren is het belangrijk ook om de hazelaar te verjongen, door meer te snoeien dan gewoonlijk.
Vormsnoei versus onderhoudssnoei van een hazelaar: Wat kies je?
Eén van de belangrijkste redenen voor het snoeien van de hazelaar is het in vorm houden van de boom. Een hazelaar is vaak meerstammig, waardoor het breed kan uitgroeien. Om een goede vorm te behouden, hou je rekening met één of meerdere stevige stammen en gezonde zijtakken die daaruit voortkomen.
Je kan een hazelaarstruik ook compact houden door de uiteinden van de takken overal zo’n 20 centimeter terug te snoeien. Wanneer het om een heel grote struik gaat, mag je zelfs tot 50 centimeter terugsnoeien. Hou steeds de gewenste vorm van de struik of boom in gedachten bij het snoeien.
Het effect van snoeien op de opbrengst van een hazelaar
Een andere reden voor het snoeien van de hazelaar is het bevorderen van de oogst. Door oude of dode takken weg te halen is er meer ruimte voor jonge scheuten. Dit houdt de hazelaar gezond en jong. Op jonge scheuten komen de meeste knoppen waar uiteindelijk meer vruchten aan zullen komen.
Daarnaast is het weghalen van oude takken ideaal om meer zonlicht en luchtcirculatie tot in de kern van de hazelaar te krijgen. Ook dit is weer een voordeel voor de groei van de vruchten.
Het snoeien van de hazelaar heeft dus een groot positief effect op de groei van hazelnoten voor de oogst.
Het revitaliseren van een overwoekerde hazelaar: Snoeien als oplossing
Wordt er enkele jaren niet omgekeken naar een hazelaar, dan heb je heel wat werk om een overwoekerde of verwaarloosde hazelaar weer in de juiste vorm te krijgen. Stevig snoeien is de boodschap!
Door de takken allemaal tot één derde in te korten, maak je het geheel al wat overzichtelijk. Daarnaast is het belangrijk om oude, beschadigde en dode takken tot op de stam terug te snoeien. Verder kan je de dichtst begroeide stukken gerust uitdunnen door een groot deel van de takken en stengels (ook de gezonde) weg te halen. Zorg er wel voor dat je de stevigste takken overhoudt.
Stapsgewijze handleiding voor het snoeien van een hazelaar
Je weet nu al wat je moet doen met een overwoekerde hazelaar, maar wat als je gewoon jaarlijks de hazelaar in je tuin goed wilt onderhouden en snoeien? Wij delen graag een overzichtelijk stappenplan:
Stap 1: Analyseren en voorbereiden
Bekijk de hazelaar van een afstandje. Gaat het om een meerstammige hazelaar? Is de vorm nog goed of wil je deze wat meer kunnen controleren? Door vooraf te kijken waar en hoeveel je precies wil snoeien, weet je waar je moet starten en hoeveel van de takken er gesnoeid kan worden.
Onder voorbereiding verstaan we ook het klaarleggen van het goede snoeigereedschap en ervoor zorgen dat alle snoeischaren en zagen schoon en scherp zijn.
Stap 2: Takken terugsnoeien
Je kan alle takken (zeker bij een grote hazelaar) gelijkmatig terugsnoeien. Een houvast; snoei ongeveer één derde van de takken terug. Gaat het om een lagere hazelaarstruik? Snoei de takken dan tot ongeveer 40 centimeter boven de grond. Houd de knoppen die naar buiten gericht staan zoveel mogelijk bij. Hier komen uiteindelijk nieuwe scheuten aan.
Stap 3: In model snoeien
Wil je de vorm van de hazelaar weer wat compacter maken? Knip dan bij een grote hazelaar takken tot wel 50 centimeter terug. Gaat het om een kleinere boom of struik, dan kan je zo’n 15 centimeter wegknippen.
Stap 4: Oude takken snoeien
Een hazelaar heeft zowel oude als nieuwe, jonge takken. Je kan ervoor kiezen om de dikke, oude takken volledig weg te halen. Nieuwe vruchten zullen dan uitsluitend aan de nieuwe scheuten groeien.
Een andere, verrassende optie is het weghalen van alle jonge scheuten. Dit doe je als je niet veel belang hecht aan een goede oogst, maar wanneer je vooral een mooie, stevige boom in de tuin wilt.
Veiligheidsmaatregelen bij het snoeien van een hazelaar
Aangezien een hazelaar vaak meerstammig is en kan uitgroeien tot wel vijf meter hoog, is het belangrijk om enkele veiligheidsmaatregelen in acht te houden bij het snoeien. Zeker wanneer je aan de slag gaat met een kettingzaag is het belangrijk om veiligheid altijd op de eerste plek te zetten.
Gebruik daarom beschermende kleding zoals handschoenen, werkkledij, een veiligheidsbril en een helm. Anderzijds is een stevige ladder nodig waarop je zonder risico kan klimmen om bij de hoogste stukken van de boom te kunnen.
Kan je je veiligheid niet garanderen tijdens het snoeien van de hazelaar? Schakel dan professionele hulp is.
Hazelaar snoeien: Nuttige tips op een rij
Om het snoeien van de hazelaar tot een goed einde te brengen, geven we graag nog enkele tips mee;
- Wanneer kan je een hazelaar best snoeien? Kies voor een snoei eind februari of juni. Als je de hazelaar volledig in model wil brengen doe je dat best in maart.
- Een oude hazelaar, kronkelhazelaar of krulhazelaar snoeien doe je op dezelfde manier als in het stappenplan hierboven beschreven
- Hou jonge takken over als je graag veel hazelnoten wil oogsten, hou anderzijds de oude takken over als je een mooie, stevige boom wil.
Nieuwe hazelaar kopen
Afhankelijk van de grootte van de hazelnootboom of hazelaar, is een nieuwe hazelaar gaan kopen een interessant werk. Je kan ervoor kiezen om een jonge, relatief kleine, meerstammige hazelaar te kopen, of juist een iets oudere boom. Let wel op; een grote hazelaar kan je zelf niet mee naar huis nemen, die moet je laten leveren en aanplanten.
Wanneer je een nieuwe hazelaar gaat kopen, ga je best langs bij een erkende kweker. Hij kan je meer informatie geven over de aanplanten, de verzorging en het snoeien van je nieuwe hazelaar.
Kies voor een standplaats in de zon of halfzon, waar de hazelaar veel natuurlijk licht krijgt. Idealiter plant je je nieuw hazelaar tussen november en januari, zodat de struik of boom nog tijd genoeg heeft om goed te wortelen en te groeien tegen de eerstvolgende bloeiperiode. Na aanplanting kan je wat extra water geven en meststoffen zijn eventueel ook een goed idee.
